Project Runway Bez Majtek: Niemodna Ulica

Piąty odcinek Project Runway Polska jest już za nami. Zadanie z którym musieli się zmierzyć projektanci dotyczyło mody ulicznej. Pierwsza myśl? Hulaj dusza, piekła nie ma! Nic bardziej mylnego. Stężenie nieporozumień i bzdur w tym odcinku zrobiło się wyjątkowo niebezpieczne. Jedno jest pewne – dziś sympatycznie nie będzie, najwyższa pora wytoczyć ciężkie działa. Razem z platformą SHOWROOM.pl zapraszam do lektury!

Czy istnieje wdzięczniejszy temat dla projektanta ubioru niż moda uliczna? Nie sądzę. A dlaczego? Bo moda uliczna jest wielkim workiem bez dna, który nawet nie posiada stricte określonej definicji i daje niesamowicie duże pole do popisu. Rodziła się w cieniu – tworzyły ją osoby funkcjonujące poza sztywnymi, ustalonymi przez społeczeństwo ramami, szukające w ubiorze ekspresji – ekscentrycy, artyści i odszczepieńcy. Później ich rolę przejęły subkultury, czyli grupy ludzi zjednoczone przez wyznawane wartości, poglądy czy gust muzyczny. Każda subkultura kreuje charakterystyczny język, zachowania i własne, mocno określone zasady dotyczące wizerunku. Ten aspekt jest o tyle istotny, że nie wynika z banalnej potrzeby „bycia modnym”. Swoiste kody ubioru mają na celu zarówno wyraźne odcięcie się od reszty społeczeństwa, jak i manifestowanie przynależności do konkretnego plemienia. Są czytelną deklaracją przekonań, zarówno tych szczytnych, jak i przyziemnych. Czasami nawet okrutnych. Jednak moda uliczna, w dzisiejszym rozumieniu tego zjawiska, wymknęła się z tych klamr i poszła o krok dalej. Chociaż korzysta z pomysłów subkultur, to nie podziela ich zasad. Przekaz został strywializowany, intencje się zatarły, a reguły przestały istnieć. Jeśli ktoś ma ochotę, to może miksować wszelkie możliwe style. Punk z japońskimi fruitsami, lolity z preppy style, sport ze skandynawskim minimalizmem, hipsterską kratkę z ejtisowym fluo a nawet biurową elegancję z nonszalancją kloszarda. Każdy ubiór, stojący w kontrze do ustalonych i tradycyjnych wzorców, momentalnie staje się elementem mody ulicznej. Paradoks tej sytuacji polega na tym, że moda wchłania i oswaja nawet najbardziej kontrowersyjne pomysły. Jednak coś za coś. Asymilacja symboli często je dewaluuje, a nawet infantylizuje. Przykład? Chociażby pacyfka. Albo pentagram. Nieustanny głód nowości sprawił, że moda ulicy zadebiutowała na wybiegach.

Prekursorem tego kierunku był Yves Saint Laurent, który w latach ’60 XX wieku zainspirował się „lewym brzegiem Paryża”, tętniącym awangardą bohemy i cyganerii. Klienci marki Rive Gauche byli zachwyceni propozycjami Saint Laurenta, a inni projektanci poczuli nóż na gardle – dyktat kreatorów stanął nagle pod znakiem zapytania. Ten sam kierunek kontynuował również genialny Gianni Versace, który w swoich kolekcjach wykorzystywał między innymi elementy kontrowersyjnego stylu punk, kostiumy fetyszystów i motywy BDSM, funkcjonujące do tej pory w podziemiu. Zresztą, nie tylko on. Vivienne Westwood czy BIBA (stworzona przez Barbarę Hulanicki) też zwróciły oczy na ludzi, którzy nie byli bogaci, ale posiadali nieporównanie ciekawszy kapitał – kreatywność i oryginalność. Okazało, że nie tylko klasy uprzywilejowane mogą tworzyć trendy warte naśladowania. Od tamtej pory „bycie modnym” zostało całkowicie przewartościowane. Metka, kosztowny materiał czy najnowszy fason prosto z modnego żurnala nie gwarantowały już sukcesu w świecie trendów zmieniających się niczym obrazki w kalejdoskopie. A nieustannie pulsująca życiem moda ulicy skoncentrowała się przede wszystkim na pomysłowości i łamaniu kolejnych konwencji.

Moda ulicy nie zna żadnych ograniczeń. Nie musi być praktyczna, nie musi być wygodna, generalnie niczego nie musi a wszystko może. Liczy się w niej fantazja, kreatywność i potrzeba wyrażania swojego charakteru poprzez ubiór. Ulica ma tutaj symboliczne znaczenie, bo jest przestrzenią wspólną, do której każdy człowiek ma swobodny dostęp, bez względu na swój wygląd, pochodzenie czy status materialny. Jest również jednym z niewielu miejsc w naszym życiu niewymagającym konkretnego ubioru – funkcjonuje jako synonim wolności. Spójrzmy na Japonię. Z jednej strony jest to kraj na wskroś sformalizowany, a z drugiej – posiadający najbogatszą scenę mody ulicznej na świecie. Japończycy, zamknięci przez większość życia w uniformy szkoły i pracy, znaleźli wentyl bezpieczeństwa dla indywidualizmu właśnie w zjawisku street fashion, które stało się odskocznią od mundurków.

Project Runway Polska z odcinka na odcinek, nieświadomie, ale i bardzo skutecznie obnaża nasze braki w postrzeganiu, definiowaniu i rozumieniu mody. Wczorajsze wyzwanie, dające tak niesamowite pole do popisu, okazało się wyjątkowo problematyczne. Zacznijmy od tego, że jak zawsze pojawił się problem z przekazaniem konkretnych wytycznych. Anja porównała zadanie do bezdomnego alkoholika koczującego pod całodobowym sklepem monopolowym: „Prawdziwa moda żyje na ulicy, jest odważna, spontaniczna, a przede wszystkim wygodna”. Tomek najwyraźniej miał w głowie konfekcję i kostkę Bauma: „Chciałbym żebyście zaprojektowali normalne ubrania, w których chodzicie wy, w których chodzi ulica”. To w końcu moda, czy normalne ubrania? Gościnny juror Robert Kupisz dla odmiany oczekiwał dresów: „strasznie mnie kręcą te wszystkie subkultury i dla mnie inspiracja dresem z Pragi jest ciekawsza niż… eee…. przebranym celebrytą”. Zanim rzucił tę złotą myśl, zrobił efektowne entrée na rolkach (reminiscencja grande finale z pokazu Lato 2014). Kwestia rolek miała silny wpływ na późniejszy panel jurorski, kiedy to pojawił się kolejny temat, tym razem stroju sportowego. Tu warto wspomnieć słowa narratora, który musi nieustannie wyjaśniać widzom TVN-u, co właściwie oglądają na ekranie: „Robert Kupisz […] w ciągu trzech lat stał się jednym najlepszych projektantów w Polsce”. Mhm! Kontynuujmy. A Joanna Przetakiewicz jest „kreatorką mody”, Warszawa to drugi Paryż, moje niebieskie włosy są oczywiście naturalne, a polska edycja Project Runway jest zdecydowanie lepsza od amerykańskiej.

Po tym szalenie inspirującym spotkaniu projektanci zostali zagonieni w teren, żeby na żywej społecznej tkance szukać pomysłów do realizacji abstrakcyjnego zadania. Szalona dziewiątka uczestników zaatakowała bogu ducha winnych przechodniów. Urocze istoty w sieciówkowych puchowych kurtkach, nudnych płaszczykach i dżinsowych rurkach miały stanowić inspirację dla zadania, przypomnę na wszelki wypadek, dotyczącego mody ulicznej. Nie codziennej konfekcji, ale mody. No cóż, jak mówi nieistniejące powiedzenie: jaka inspiracja taka realizacja. A jeśli jesteśmy przy realizacji, to trzeba dodać, że projektanci mieli do dyspozycji tradycyjne materiały (z najbardziej posh warszawskiej hurtowni), nieokreślony budżet i 6 godzin w pracowni. Pod koniec zadania pojawił się twist, czyli koparka pełna śmieci (dokładnie 350 kilo badziewia), z których uczestnicy w ciągu 60 minut mieli sklecić torby lub plecaki. Tyle w ramach teorii. Pora na pokaz.

Jeśli nie widzieliście tego odcinka, to możecie go zobaczyć tu.

1. Milita

 

Ręcznie farbowana dzianinka (bardzo Kupisz) i prosta saszetka zagwarantowały Milice bezproblemowy transfer do kolejnego odcinka. Bardziej porywające od samego projektu są jednak cuda, których TVN dokonuje z montażem podczas pokazu. W trakcie jednego wyjścia nogawki legginsów zmieniły swoją długość. Raz były pod kolanem, a raz przy kostkach. Czary-mary! Milita zaczarowała nie tylko nogawki, ale i jurorów. Zobaczymy ją w przyszłym tygodniu.

2. Dorota 

Czarny chałat na bazie prostokąta, kawał futra z dwiema dziurami i szara tunika zbluzowana na biodrach, która uwaga (!!!) znów pojawia się magia, może mieć długość do kolana! Łałałiła. Normalnie dech zapiera z wrażenia. Jeszcze bardziej duszący był fakt, że szanowne jury komentując ten projekt nie potrafiło odróżnić ćwieków od cekinów.

Przepraszam, ale nie zamierzam się powstrzymywać. Do cholery jasnej! Zamiast zwrócić uwagę na to, że nabijanie takiej ilości ciężkich ćwieków na cienki bawełniany albo wiskozowy (jeszcze gorzej) dżersej jest idiotyczne, to Robert Kupisz „jeden z najlepszych polskich projektantów” (w zaledwie trzy lata!) zaczyna bredzić, że wolałby żeby te „cekiny” były zardzewiałe… Chyba kpisz, Kupisz. Nic tak nie uatrakcyjnia prania, jak ciuch naszpikowany zardzewiałymi ćwiekami. Na wszelki wypadek, specjalnie do Roberta, Anji i Joanny podaję definicję słowa „cekin”.

3. Piotr

Piotr najwyraźniej ciągle żyje futurystycznym zadaniem z trzeciego odcinka. Judy Jetson byłaby zachwycona tym wdziankiem. Metalowe druty wystające na cztery strony świata są prawdopodobnie częścią międzyplanetarnego systemu komunikacyjnego, ukrytego w szarym worku. Ten absolutny koszmar, którego nie da się sklasyfikować w żaden logiczny sposób, zagwarantował jednak Piotrowi bezpieczny transfer do kolejnego odcinka. Co szokujące – projektant nie znalazł się nawet w najgorszej trójce. To nie jest „street fashion” to jest „shit fashion”.

4. Serafin 

Serafin w tym tygodniu zdecydowanie wybija się ponad poziom grupy. Podczas rekonesansu w centrum Warszawy nie był w stanie skłonić przechodniów do zwierzeń na temat codziennego ubioru. Przyczyna jest prosta – w tej okolicy kręci się mnóstwo spryciarzy szukających „złotówki do browara”.

Szefowo, tylko 50 groszy, sucho dzisiaj, żyć się nie da… Szefowa da! 

Szefowa nie dała. Pozory jednak mylą, szewcy bez butów chodzą, a Serafin na wybiegu pokazał całkiem zgrabny zestaw mieszczący się w kategorii mody ulicznej. Plecak z bazarowej siaty (elegancko zwanej „torbą gospodarczą”) wyglądał świetnie. Jury reprezentowane przez Anję błysnęło w tym miejscu „wiedzom modowom” i stwierdziło, że „wiele wiele projektantów” wykorzystywało już ten materiał i „to razi”. Policzmy. Torby Louis Vuitton z kolekcji SS 2007, kolekcja Céline na sezon FW 2013, a do tego (od biedy) można jeszcze dorzucić jaśniejsze, przez co mniej oczywiste płaszcze Stelli McCartney również z kolekcji FW 2013 i kilka sieciówkowych klonów. To jest „wiele wiele”?. Moim skromnym zdaniem ten plecak ciekawie wpisuje się w zadanie i pokazuje, że moda uliczna nie tylko inspiruje wybiegi, ale również je reinterpretuje.

Projekt Serafina wywołał również dywagacje na temat kolorystyki. Dowiedzieliśmy się za to, że wszyscy lubią buraczki. Miłość do buraczków sprawiła, że Serafin wygrał ten odcinek.

5. Arletta

Zestaw Arletty wpisuje się w kierunek kolekcji Stelli McCartney dla marki Adidas. To są ubrania, które można założyć na jogging, ale bez wstydu można w nich iść na niezobowiązujący shopping (chociaż wtedy trzeba dorzucić luksusową torbę) lub odebrać dziecko z tenisa lub gry na klarnecie. Jury nie doceniło jednak sportowego sznytu projektu Arletty, chociaż ewidentnie da się w nim jeździć na rolkach i pożegnało uczestniczkę słowami „good luck”. Ok, wszyscy zdajemy sobie sprawę, że może to nie jest szczyt fantazji, ale w przeciwieństwie do propozycji Piotra czy Maćka można to założyć i nie spalić się ze wstydu.

6. Kuba 

Modułowa kreacja Kuby jest drugim i przedostatnim (po komplecie Serafina i Natalii) udanym projektem w tym odcinku. Widać tu skandynawski klimat, paleta jest wyważona, a patent z transparentnym materiałem nieustannie „na czasie”. Może nie ma tu młodzieżowej subkultury, może nie ma sportu per se, ale jest za to propozycja, która miałaby realną szansę zaistnieć na ulicy. Oczywiście Anja nie widziała w tym projekcie żadnej ulicy. Czemu? Bo to nie jest „cool”. Problem polega na tym, że program nie nazywa się „Project Dress Up Anja” i nikt tutaj nie szuka osobistego krawca dla słynnej modelki. Wymiana zdań z Mariuszem Przybylskim nie pozostawia jednak złudzeń.

Anja: To był fajny projekt, zgadzam się, ale moim zdaniem nie na temat.

Mariusz: […] Dla mnie na temat, bo ja nie potrafię znaleźć określenia, które powiedziałby mi, że to jest nie na temat, bo…

Anja: …bo na rolkach na pewno nie da się w tym jeździć.

Mariusz (widać, że wkurwiony): Ale na hulajnodze się da.

Dziękuję, nie mam pytań. Kuba zajął drugie miejsce.

7. Liliana 

A mogło być tak pięknie. Niestety, jeśli modelka na wybiegu wygląda jak afrykańskie dziecko z wydętym brzuszkiem, to nie jest dobrze. Strukturalne, wywijane w pasie spodnie są wyśmienite. Jednak bluzka… Nawet nie sama bluzka, ale to jak się układa na modelce. Czy tego chcemy, czy nie – kobieta ma piersi. Owszem – mniejsze lub większe ale jednak ma. Skromne walory ślicznej Tamary zaburzyły jednak proporcje tego projektu, który wymaga konkretniejszej budowy ciała. A co Liliana zrobiła ze śmieci? Portfelik… Całość pozwoliła projektantce spokojnie przejść do kolejnego odcinka. Czekam nieustannie aż Liliana wyjdzie poza swoją strefę komfortu. Dystans między konsekwencją a nudą, potrafi być bardzo mały. Niemniej, nieustannie Lilianie kibicuję.

8. Maciek

Strasznie to naiwne i infantylne. Okrutnie. Gdyby podobny projekt stworzyła nastoletnia dziewuszka, przeżywająca apogeum swojego angstu, to nie miałbym nic przeciwko: „jestem już duża, pierwszy heavy petting mam za sobą, więc żegnaj Misiu Stefanie, już nie będę cię przytulać, teraz będę cię nosić, bo jestem zbuntowana i wbiję ci agrafki w oczy, niech matka oszaleje, nienawidzę świata”. Ok, kumam, bunt nastolatki, kto z nas nie był w tej sytuacji? Jednak jeśli coś podobnego na wybieg posyła dorosły mężczyzna, to zaczynam się martwić. Anja stwierdziła, że z chęcią nosiłaby taką spódniczkę. Biorąc pod uwagę ilość rozbieranych sesji, w których ostatnio bierze udział, kompletnie mnie to nie dziwi. Niestety większość kobiet nie posiada komfortu modelki pozującej do aktów. Nie zrozumcie mnie źle, podziwiam jej dokonania w świecie modelingu. Niestety nie podziwiam ani jej argumentów, ani sposobu w jakie je wypowiada. Uważam, że są żenujące.

Marzy mi się taka scena – powyższy gniot skonfrontowany z Niną Garcią. To byłaby piękna, choć bardzo krótka chwila.

9. Natalia

Patrzę na projekt Natalii i myślę: szpilki! Spójrzcie na modelkę – 3/4 jej ciała zajmują nogi. A gdyby założyła obcasy? Mielibyśmy 4/5! Owszem, można tu było zaszaleć. Pobawić się konwencją „miejskiego safari”, wykorzystać ciekawsze i mniej oczywiste kolory, ale koniec końców mogę sobie wyobrazić w tym zestawie mnóstwo młodych dziewczyn. Zarówno w wersji Lato w Mieście, jak i wakacyjnym wydaniu. Gra proporcjami jest tu doskonała, szczególnie skontrastowana z wielką torbą, chociaż ciężko mi uwierzyć, że ten dodatek powstał zaledwie w godzinę. Niemniej – jest to bardzo porządny projekt.

Przerywnik humorystyczny, czyli Palec Grzebalec aka Martwica Kultury

Ahahahahaha!

Ihihihihi

Ohohohohho

Przydałoby się jakieś podsumowanie, prawda? Niestety na klawiaturę cisną się tylko trzy słowa – żenada jak 150! Ubrania „streetwear” a zjawisko „street fashion” to dwie różne pary kaloszy. I nie trzeba być geniuszem, żeby to wiedzieć. Można założyć kalosze nie do pary, ale czy ma to sens? Cały ten odcinek, to jakieś kosmiczne nieporozumienie. Trzy czwarte jury również. O wynikach nawet nie wspominam. Niestety, ciągle nie wiem, na czym właściwie polegało to zadanie? Zaczynam podejrzewać, że chodziło o zaprojektowanie ciuchów do jazdy na rolkach. Ewentualnie hulajnodze…

Oczywiście na sam koniec, zapraszam was tradycyjnie na stronę SHOWROOM.pl. Znajdziecie tam wiele propozycji z gatunku streetwear. Znajdziecie też ciuchy utrzymane w duchu mody ulicznej, dzięki którym można zaszaleć ze swoim wizerunkiem. Oczywiście są tam też ubrania. Również do jeżdżenia na rolkach. Od polskich projektantów, ot tak – po prostu, bez zbędnych definicji. Może to najlepsza opcja? Te definicje potrafią strasznie skomplikować życie.

Never Ending Freestyle Voguing

Tobiasz Kujawa

freestylevoguing@gmail.com

PS. Drodzy Państwo – jeśli macie zamiar punktować swoje wypowiedzi gestami, proszę – używajcie całej dłoni, a nie palca wskazującego. Jeszcze ktoś weźmie was za prostaków. Taki wstyd. I to na wizji!

PS2. Niesamowicie, wręcz niewypowiedzianie współczuję Mariuszowi, bo coraz wyraźniej widać, z jaką nieokrzesaną materią musi się zmagać.

PS3. W przyszłym tygodniu zadanie polega na zaprojektowaniu sukienki koktajlowej. Nie ma wyjścia, trzeba zmrozić flaszkę wódki.