Project Runway Bez Majtek: Moda i Stereotypy

Co tydzień pojawia się ten sam problem. Skończył się odcinek, a ja łamię sobie głowę nad wstępem. Dlaczego? Bo wstęp to kluczowy fragment tekstu. Powinien zainteresować czytelnika na tyle, żeby ten zadał sobie trud poświęcenia kilkunastu minut na lekturę. Człowiek, a raczej bloger (trochę osobna kategoria, umówmy się – lekko oderwana od rzeczywistości), musi się przy takim wstępie napocić, bo wie, że czytelnik to wybredna kreatura. Dlatego dzisiaj w ramach wstępu odwołam się do zdjęcia, które zamieściłem na Facebooku kilka dni temu i (tak dla odmiany) reakcji czytelników. Na zdjęciu pojawiła się Anja Rubik w projekcie Maćka, który jak wszyscy wiemy (a przynajmniej tak podejrzewam), jest uczestnikiem programu Project Runway Polska. A właściwie to Project Runway TVN. Swoją drogą to całkiem ciekawe – Kanada miała Project Runway Canada, Korea Project Runway Korea a Szwecja Project Runway Sverige. Dlaczego akurat w Polsce stacja TVN musiała obsikać swoją nazwą tytuł? Zagadka, jak zawsze. Ale wróćmy do tematu (dramatu?). Zaraz obok zdjęcia umieściłem, jak się później okazało, całkiem kontrowersyjny komentarz.

W swojej niefrasobliwości zapomniałem, że Anja jest dobrem narodowym, a dóbr narodowych się nie tyka. No cóż, ja tknąłem, napisałem że wygląda koszmarnie (nadal tak twierdzę), a dodatkowo zasugerowałem, że taka sytuacja rzutuje na sprawiedliwe traktowanie reszty uczestników. Lud się odezwał i zjadł mnie do najmniejszej kosteczki. Chłopcy i dziewczęta w przypływie sympatii do Anji rozpływali się w zachwytach. Koleżanka Marcelina wywlokła moje zdjęcie z Instagrama, poddając w wątpliwość moje kompetencje do wydawania wyroków. Oczywiście nie wszyscy żerowali na mnie. Znaleźli się też tacy, którym powyższy zestaw nie przypadł do gustu. Ja, nadal niesiony niefrasobliwością (głupi, oj głupi!), wdałem się w szereg dyskusji, które znajomi skwitowali „po co się w to bawisz, nie odpowiadaj, niech każdy pisze co mu na sercu leży”.

 

Jest to jakieś rozwiązanie, nad którym na pewno się pochylę, ale chciałbym jeszcze nawiązać do nieszczęsnego zdjęcia i wyjaśnić czemu uważam, że jest to bardzo zły projekt. Po pierwsze jest absolutnie niepraktyczny. Nie ma właściwie prawa zaistnieć w żadnej sytuacji, nawet na otwartym basenie, jako dodatek do ekskluzywnego kostiumu kąpielowego. Dlaczego? Bo sam w sobie nie ma nic ekskluzywnego. Nie ma też w sobie czynnika „wow”, który sprawi, że podczas pokazu zaintrygowany widz zawiesi na nim wzrok. Czego mu brakuje? Charakteru. Co mogłoby mu nadać tego charakteru? Na przykład przeskalowana forma, albo długość. Multifunkcjonalność –  możliwość wykorzystania go jako narzutki, albo spódnicy. Wyraźnego nawiązania do bluzy / koszuli – rękawy giną w kroczu ukrywając swoją pierwotną funkcję. Nie powiem jednak, żeby Anja mnie w tym „projekcie” bulwersowała. I chociaż prezentuje się w nim śmiesznie i naiwnie, to najbardziej rozczarowuje jej postawa. Wydawało mi się, że taka obeznana, oblatana i doświadczona osoba powinna mieć w sobie poczucie misji, promowania dobrego wzornictwa, ale najwyraźniej się myliłem. Jednak jej zachowanie idealnie wpisuje się w kreację jej postaci. Argument „to bym założyła” został wzniesiony na piedestał. To już nie jest tylko deklaracja, to wyraźna pieczątka. Drodzy widzowie niepasjonujący się modą na co dzień, patrzcie – oto grupa zdolnych projektantów, można nawet powiedzieć, że reprezentująca grupę zawodową, a ten dziwak od internetowych memów to mój faworyt. Ja wiem, wizja bycia Isabellą Blow jest kusząca. Nie chcę być okrutny, ale Anju – ten pan nie jest drugim McQueenen. Nie zasługuje na takie faworyzowanie. Po cholerę wysyłać do widzów sygnał: „to jest dobre”, jeśli wiarygodność tego sygnału jest znikoma? Dlatego właśnie czasami nie warto dotrzymywać słowa. I tą ważną lekcją życiową, która posłużyła nam dzisiaj za wstęp, razem z platformą SHOWROOM.pl zapraszam do lektury! A dla malkontentów mam nieustannie tę samą radę: załóżcie bloga. Zajmijcie się modą na pół, albo i w pełni profesjonalnie. Przecież to taaakieee proste, prawda? 😉

Było zadanie. Oczywiście, że było. Zawsze jakieś jest. Zadanie jak zadanie, tym razem kompletnie nie ma się czym ekscytować. Projektanci obejrzeli na wybiegu modelki, które reprezentowały różne rodzaje osobowości, skondensowane w detalu, a raczej finiszu, jakim jest makijaż. Ot, taka kropka nad „i”. Propozycje te stworzył główny makijażysta marki Maybelline – Grzegorz Kasperski. Grzegorz jest nie tylko wizażystą, ale i projektantem. Na naszym lokalnym Fashion Week’u przedstawił już dwie autorskie kolekcje, jednak w programie występuje jako koordynator makijażu. Drugi element stylizacji, czyli proces konsultacji i realizacji fryzur został kompletnie pominięty (w porównaniu do oryginalnej, amerykańskiej edycji) co daje ewidentnie do zrozumienia, że produkcja nie znalazła konkretnego sponsora w kategorii: „włosy”. Więc fryzury tworzą się same, a za makijaże odpowiada właśnie Grzegorz. Do tej pory pomijałem jego obecność. Dlaczego? Z jednego powodu – jest bardzo profesjonalny, w programie przedstawia się z najlepszej możliwej strony, co jest idealnym rozwiązaniem, bo jego profesjonalizm sprawia, że kompletnie nie nadaje się do tego typu publikacji. Dzisiaj też go oszczędzę, podsumowując jego rolę tak – Grzegorz stworzył swoją interpretację stereotypowych określeń: „boss”, „star”, „artist”, „princess”, „rebel” i coś w rodzaju mydła „możesz być kim chcesz”. Zróbmy podsumowanie matematyczne. Osiem modelek, siedmiu projektantów i sześć haseł, co jest o tyle dziwne, że podobnych klisz jest zdecydowanie więcej. Wybory projektantów miały dwie motywacje – konkretna modelka albo konkretne hasło. Kreatorzy poczuli się trochę skołowani, bo zaczęli wreszcie rozumieć, że ładna buzia na wybiegu to nie wszystko i trzeba w tym kotle kreatywności mieć jeszcze jakiś element strategii. I takie właśnie strategiczne myślenie wykorzystał Kuba. Jego muza i ulubiona modelka Magda była właścicielką hasła „princess”. Wszelkie księżniczki niosą infantylne i obrzydliwie radosne skojarzenia. Niestety  nasi rodzimi projektanci są bardzo „serio”, bo projektowanie w Polsce nie jest lekkim kawałkiem chleba i wiąże się głównie z cierpieniem: „mało materiałów”, „drogie krawcowe”, „głupi konstruktorzy”, „niewdzięczni klienci”, „blablablaaaaa”. Jako ostatni modelki wybierał Serafin. Zamiast księżniczki Magdy, wybrał gwiazdę. Wywalił przy okazji kilkanaście kilogramów niewdzięczności, bo Magda w zadaniu bieliźnianym uratowała mu (dosłownie) tyłek, kiedy to jego modelka nie chciała włożyć jego projektu, albowiem była niewinną i powściągliwą dzierlatką. Bang! Nie ma sentymentów. Księżniczka to za mało, Serafinowi gwiazdy się chciało.

A Kuba cierpiał… 

Po tych dramatycznych scenach projektanci pofrunęli do sklepu z materiałami. Maciek szukał tkanin jak sera – wybierając ten z dziurami. Uknuł nawet teorię, że będzie celowo dziurawił belki, żeby kupować materiały po okazyjnej cenie – ze względu na defekt. Czytelnicy, szczególnie ci młodsi. Jeśli właśnie zaczęliście szukać nożyczek, żeby wybrać się z nimi na spontaniczny „dziurawy” szopping do Zary, wiedzcie, że to tak nie działa. Idźmy jednak dalej. Po stworzeniu oszałamiających interpretacji wyżej wspomnianych haseł, do pracowni wpadł Tomek i z szatańskim uśmiechem powiedział, że każdy kreator ma sobie teraz doszyć pasującą do modelki stylóweczkę. Powiem tak, rozmnożenie niektórych pomysłów przypominało relację na linii człowiek-karaluch. Widzisz jednego – myślisz: „aż ty przybłędo, już ja cię pogonię” i robisz „pac” miotłą. Jednak kiedy widzisz dwa karaluchy, szczególnie obok siebie, myślisz sobie, że naprawdę nie jest dobrze, bo jak są dwa, to równie dobrze może być ich tysiąc. Później popadasz w paranoję i przez najbliższy tydzień nocujesz u przyjaciół. I tak właśnie poczułem się po zobaczeniu niektórych duetów modelka+projektant. Miałem ochotę się spakować i pojechać do przyjaciół, najlepiej mieszkających daleko od cywilizacji. Nie przeczę, być może moja odporność szwankuje, ale drodzy państwo…

Czy w zadaniu pojawiło się słowo „cyrk”..? To jest, nie zawaham się tego napisać, niemoralne!

Do tych smakołyków jeszcze jednak dojdziemy. Na razie wróćmy do zadania. Stworzenie „ałtfitów” (ach ten pretensjonalny faszon-język, od którego słuchania więdną uszy) nie było końcem upokorzeń. Następnym stopniem do modowego piekła było „party”, na które zaproszono również reprezentantów szołbizu. Projektanci mieli za zadanie sprzedać się zgrabnie przed popularnymi i wpływowymi osobami. Jedną z nich była na przykład Maja „Dablju jak Woodstock” Sablewska, znana zaklinaczka kobiet, szczególnie tych na skraju załamania, które z jakiegoś nieznanego powodu chcą zostać publicznie zepchnięte w przepaść mody, albo i „mody” nawet. Ostatnim odkryciem Mai Sablewskiej są stylizacje inspirowane filmami animowanymi. Aby nie być gołosłownym przytoczę stylizację „Na Velmę Dinkley”.

Via internety, konkretnie Fanpage Freestyle Voguing

Oprócz stylizacyjnego guru, na party objawił się również Michał Piróg. Michał zasiadł później w panelu sędziowskim, będąc wcześniej przedstawionym jako „Michał Piróg”, tu kropka i cisza. Tak zwana klasa sama w sobie, marka wyrobiona, jestem tu jako Michał Piróg. No bardzo to miłe, ale skoro obok siedzi „Kreatorka Mody”, to Michał mógł się dostosować i zostać na przykład „Królem Choreografii”. A tu zaskoczenie – Piróg i kropka! Kolejnym Party Animal była, tu niespodzianka, osoba bardzo ważna dla naszej lokalnej branży – redaktor naczelna magazynu Glamour – Anna Jurgaś. W trakcie tego mało ujmującego wydarzenia, podczas którego zgromadzeni goście zaprezentowali wdzięk i luz lokatorów kostnicy, każdy uczestnik miał za zadanie nawiązywać profesjonalne relacje, w celu szeroko rozumianej promocji swojej własnej działalności twórczej. Sukcesy były różne. Na Kubie zgromadzeni goście nie zrobili wrażenia. Za to Kuba zrobił wrażenie na Michale. Tak duże, że ten zażyczył sobie powtórnego przedstawienia, bo pierwsze uznał za… zbyt frywolne? Natalia też błysnęła charakterkiem i konstruktywną krytykę Anny potraktowała jako definitywny koniec rozmowy na temat swojego projektu. Szokujące zachowanie! Tym bardziej, że Anna dołączyła do panelu jako drugi gość specjalny.

Nowości w Jury – Anna Jurgaś i Michał Piróg

Ufff, i tym sposobem docieramy do mięsa, czyli pokazu. Zobaczmy jak nasi projektanci zinterpretowali pojemne hasła i zainspirowali się makijażami Grzegorza.

Jeśli jeszcze nie widzieliście odcinka, a z jakiegoś powodu chcecie to zrobić, zapraszam tu.

1. Piotr. Temat – REBEL

Dużo paneli, dużo agrafek, dużo futra. Dzięki nasyceniu ten projekt nie wypadł tak źle, jak mógłby wypaść. I na tym kończą się miłe słowa, bo chociaż to wdzianko mogło wyglądać jeszcze gorzej, to i tak wygląda fatalnie. Wbijanie we wszystko agrafek nie było REBEL już za czasów mojej młodości, a od tego okresu minęła dekada z hakiem. Ten projekt wygląda jak dzieło dziewczynki aspirującej do bycia modową punkówą, która jeszcze nie wie, że prawdziwe punki noszą garsonki i „rozpierdalają” system od środka. Być może jest to jakaś wariacja na temat „ostrego stylu” ale bardzo przedatowana. Nie dość, że nie nadaje się do spożycia, to można się nią zatruć.

Słodki Jezu…

Piotr jak zawsze sprzedał jury rozbudowaną bajeczkę, ale Anna Jurgaś nie miała dla niego litości. Oj nie miała. Skrytykowała zarówno infantylne zachowanie Piotra, projekt, wykonanie, prezentację. Wszystko – od góry do dołu. I to jest właśnie ta jakość komentarza, której brakuje w tym programie od samego początku.

2. Natalia. Temat – STAR 

Natalia broniła swojego projektu twierdząc, że jest on oparty na drogich tkaninach. Ten zestaw prawie-safari wysyła nieco sprzeczne sygnały. Kolorystka dla konserwatywnej pięćdziesiątki, fason dla ostrej dwudziestki, a gdzie w tym wszystkim gwiazda? Na pewno nie w tych naszywanych kieszeniach…

3. Maciek. Temat – circus ARTIST

Pluszowe szaleństwo Maćka zapewniło mu bezpieczny transfer do kolejnego odcinka. Jednej rzeczy żałuję – tego, że Anja nie zadeklarowała chęci założenia również tego projektu. Myślę, że efekt mógłby być spektakularny! Oceny jury pozwoliły Maćkowi spokojnie przejść do następnego programu – nie był ani w grupie najlepszych, ani najgorszych.

4. Liliana. Temat – BOSS

Liliana i jej kolejne podejście do nowoczesnej sukienki, której uroda opiera się na cięciach i monochromatycznych detalach. Moje ziewnięcie zakłóciła jedna myśl – szefowa jakiej instytucji nosi tak głęboko wycięty dekolt na plecach? Oczywiście czepiam się, bo chociaż strój miał być inspirowany konkretnym słowem, to miał również pełnić rolę wyjściową. Jest to z pewnością bardzo urocza sukienka, w której wiele kobiet wyglądałoby świetnie. Liliana jest moją faworytką i widzę, że jest również zdolną bestią. Na pewno stać ją na większy wysiłek, niż permanentne lokowanie się w znanej i bezpiecznej strefie. Szału nie ma, ale był to zdecydowanie materiał na wygraną.

Michał nazwał Lilianę ściemniarą bredząc jednocześnie na temat suwaka w sukience i tego, czy można go zapinać od dołu do góry, od góry do dołu, czy może pod innymi kątami. A ponieważ Liliana jest ściemniarą, to Michał stwierdził również, że nic by u niej nie kupił. Niemniej Liliana wygrała specjalną nagrodę od marki Maybelline – roczną obsługę wizażu podczas swoich pokazów. Serio nie byliście w stanie wysupłać małej nagrody pieniężnej, albo wykorzystać tego projektu w swoich materiałach promocyjnych?

5. Serafin. Temat: STAR (po raz drugi)

Serafin zdekonstruował żakiet ze smokingowymi klapami i… wyleciał z programu. Mam z tym projektem mały problem. Z jednej strony pomysł jest interesujący (przemawia przeze mnie oczywiście modowy snob). Jednak jego realizacja jest tragiczna. Serafin niestety nie potrafi przewidzieć, jak materiał będzie się zachowywać w krojach, które sobie wymyśli, przez co jego ubrania źle układają się na ciele modelki. Szkoda, że zamiast tego paskudnego napierśnika nie uszył bluzki, albo obcisłej dzianinowej tuniki. To mogło uratować ten projekt. Niestety, i pisze to szczerze, jego przygoda z Project Runway się skończyła.

Komentarz Anji? „Proporcje dla mnie są bardzo złe, ona wygląda w tym szeroko, nieatrakcyjnie. Ja bym NIGDY w życiu tego nie założyła, dlatego że ja bym… ja nie wiem…NAPRAWDĘ!”. A ja naprawdę jestem pod nieustannym wrażeniem tej brawurowej analizy.

Serafin wróciwszy z panelu sędziowskiego powiedział innym uczestnikom, że jury nie zobaczyło w jego projekcie żadnego, nawet najmniejszego pozytywu. A Mariusz przyznał, że argument „nawet Anja by tego nie założyła” jest wystarczający.

6. Kuba. Temat – REBEL (również po raz drugi)

Kuba najwyraźniej mocno przeżył odejście modelki Magdy z programu, bo jego interpretacja słowa „REBEL” chwieje się w posadach.Ramoneska, spódniczka, nogawki, bluzeczka, szeleczka. Efekt trąci tandetą. Niemniej jury było urzeczone, Joanna szczególnie szelką (bo lubi szelki) i Kuba wygrał. Tomek podczas korekty nie krył rozczarowania. Ktoś mu się dziwi?

7. Milita. Temat – MAY BE 

Milita, ach Milita. Miała zdecydowanie najprostsze zadanie, bo wybierając hasło „Be What You May Be” nie musiała się kierować żadną konkretną stylistyką. I w tej wyjątkowo szerokiej kategorii (albo jej braku) sukienka Mility zwycięża bezsprzecznie. Nie da się jednak nie zauważyć, że w tym kompleciku jest ciut za dużo wszystkiego – przeszycia, fruwające fragmenty, wycinanki na biuście, ząbki, geometria, ufff… Według Mility powyższa sukienka jest „nieoszlifowanym diamentem”. To prawda, do brylantu jej jeszcze wiele brakuje, ale jakby nie patrzeć jest to kolejna, całkiem udana realizacja projektantki.

No cóż, nie ukrywam że kwestia przegranej Serafina jest bardzo kontrowersyjna. Rozumiem, że Jury (najbardziej Michała) ubodła sytuacja w której Serafin nie dostosował się do ich zaleceń przekazanych podczas „party”. Ale mimo wszystko ta kara jest zbyt sroga. Jeśli porównywać poziom świadomości projektowania i nowoczesność, to Serafin bije na głowę zarówno Maćka, jak i Piotra (który powinien realnie rozważyć karierę kostiumografa, do której wydaje się być stworzonym). Pod koniec tego odcinka miałem nieodparte wrażenie, że nikt (zarówno uczestnicy, jak i jury) nie chce tam być. Anja siedzi nieustannie z założonymi rękami, co jest jawnym sygnałem, że nie czuje się komfortowo. Projektanci nie szanują jury (bo i za co?), jury nie szanuje projektantów. Strasznie mało w tym wszystkim radości, logiki czy sensu. Nie wymagam od stacji TVN poczucia misji. Ale skoro stacja wzięła na swoje barki wyniesienie tematu projektowania mody w Polsce do niedzielnego primetime, to chciałbym widzieć promocję dobrego, porządnego, kreatywnego wzornictwa i fachowego dyskursu prowadzonego na ten temat.

Wszystkie Gwiazdy, Artystki, Rebeliantki, Szefowe i Księżniczki zapraszam na platformę SHOWROOM.pl z ubraniami i dodatkami od polskich projektantów. Pamiętajcie jednak, że nie warto obsesyjnie zamykać się w stereotypowych klamrach. Ubrania mają służyć człowiekowi, a nie odwrotnie. Założenie sukienki godnej gwiazdy nie zmieni was od razu w gwiazdę. Może w tym jedynie pomóc. Prawda jest taka ze styl buduje się latami, metodą prób i błędów. Podobnie jak własną tożsamość. Ważne, by ten proces nigdy się nie kończył. Tylko taka sytuacja gwarantuje progres.

Never Ending Freestyle Voguing

Tobiasz Kujawa

freestylevoguing@gmail.com

PS. Michał, szczerze, po co ci to było?